Zmiana strony podkastu

Serdecznie zapraszam na stronę http://nauka.evt.pl. To miejsce, gdzie znalazły swoje docelowe miejsce wszystkie audycje i w którym będzie można znaleźć kolejne.

Terapia Fenotypowa

link do pobrania audycji
Gościem audycji jest dietetyk pani Lidia Trawińska, która opowiada o metodzie leczenia alergii przewlekłych terapią fenotypową opierającą się na szczegółowym badaniu krwi i wpływu spożywanych produktów na obniżenie odporności organizmu poprzez niszczenie białych krwinek.

NaProTECHNOLOGIA

link do pobrania audycji
Pierwsza w planowanym cyklu dotyczącym medycyny XXI wieku audycja dotyczy wzbudzającej wiele emocji, kontrowersji i nadziei nowej metody leczenia niepłodności, lub jak mówią zwolennicy tej metody, dochodzenia do płodności.

Fot.  Hoffmeier Wikimedia Commons Public Domain

Naprotechnologia (NaProTECHNOLOGIA) - metoda obejmująca zbiór technik obserwacyjnych i wykorzystująca procedury medyczne mająca pomóc rozpoznawać moment korzystny do zapłodnienia. Oparta jest wyłącznie na naturalnych metodach planowania rodziny aprobowanych przez Kościół katolicki. Metoda stawia nacisk na naukę umiejętności rozpoznawania własnej płodności przez małżonków starających się o potomstwo.  

(cytat z Wikipedii z dnia 8 maja 2012 - autorzy)

W studiu Radia Wnet w Młodziezowym Domu Kultury w Warszawie Dorota Szymkiewicz i Borys Kozielski zaprosili do audycji dr. Natalię Suszczewicz nauczycielkę Metod Rozpoznawania Płodności w Polskim Stowarzyszeniu Nauczycieli Naturalnego Planowania Rodziny, jak również instruktorkę Creighton Model System. Pytania, na które odpowiadamy w audycji:

1. Co to jest Naprotechnologia?
2. Czym się różni od In Vitro?
3. Jakie są metody leczenia Naprotechnologii?
4. Co leczy Naprotechnologia?
5. Jak długo trwa leczenie?

http://www.leczenie-nieplodnosci.pl/pl/
Przykładowe tabele Modelu Creightona można znaleźć na stronie: http://naprofamilia.pl/index.php?id=15

Pamięć krótkotrwała

Gośćmi audycji dotyczącej pamięci krókotrwałej byli Jan Kamiński,psycholog, doktorant Instytutu Biologii Doświadczalnej, Andrzej Lisowski, prof Marian Kozielski z Politechniki Warszawskiej 

Oto niektóre pytania jakie padły podczas audycji:

1. Jaki jest stan wiedzy na temat mózgu?
2. Czym się różnią pamięć krótkotrwała od długotrwałej?
3. Czy jest tu analogia do komputera, jego pamięci RAM i twardego dysku?
4. W jaki spsób mkózg działa z pamięcią?
5. Czy mógłby Pan prztoczyć kilka hipotez dotyczących świadomości?
6. Co to jest zjawisko stałości percepcji?
7. Jak działa projekcja podprogowa?
8. Co decydujue o pojemności pamięci krótkotrwałej?
9. Czy sen resetuje pamięć krótkotrwałą?
10. Co to są fale gamma i theta?
11. Jaki jest związek pamięci krókotrwałej z długotrwałą?
12. 
    

Informacja prasowa Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego Polskiej Akademii Nauk:

Pamięć krótkotrwała pełni kluczową rolę w funkcjonowaniu naszej świadomości. Już kilkanaście lat temu sformułowano hipotezę, wedle której pojemność pamięci krótkotrwałej w specyficzny sposób zależy od dwóch cyklów aktywności elektrycznej mózgu. W Instytucie Biologii Doświadczalnej PAN im. M. Nenckiego w Warszawie po raz pierwszy hipotezę tę udało się potwierdzić doświadczalnie.

Człowiek potrafi świadomie operować od pięciu do dziewięciu porcjami informacji jednocześnie. Podczas przetwarzania porcje te znajdują się w pamięci krótkotrwałej. W 1995 roku badacze z Brandeis University w Waltham zasugerowali, że pojemność pamięci krótkotrwałej może zależeć od dwóch pasm aktywności elektrycznej mózgu – fal theta i gamma. Dopiero teraz, w starannie zaprojektowanych eksperymentach przeprowadzonych w Instytucie Biologii Doświadczalnej PAN im. M. Nenckiego (Instytut Nenckiego) w Warszawie, udało się jednoznacznie wykazać, że taka zależność rzeczywiście istnieje.

Badanie encefalograficzne (EEG) polega na rozmieszczeniu kilkunastu elektrod na głowie pacjenta. W rejestrowanych sygnałach elektrycznych mózgu można wyróżnić fale o różnych częstotliwościach, m.in. fale theta o częstotliwościach 4-7 Hz i gamma o częstotliwościach 25-50 Hz. Od pewnego czasu wiadomo, że fale te mają związek z kodowaniem informacji w mózgu. Zaobserwowano na przykład, że amplitudy fal theta i gamma wzrastają u osób zmuszonych do przechowywania większej ilości informacji w pamięci krótkotrwałej.

„Hipoteza sformułowana przez Lismana i Idiarta w 1995 roku zakładała, że jesteśmy w stanie zapamiętać tyle kęsów informacji, ile cyklów gamma przypada na jeden cykl theta. Dotychczasowe badania wspierały tę tezę tylko pośrednio”, mówi psycholog Jan Kamiński, doktorant z Instytutu Nenckiego i główny pomysłodawca eksperymentów prowadzonych w grupie prof. dr. hab. Andrzeja Wróbla przy współpracy z dr Anetą Brzezicką ze Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej.

Kęs informacji to jej porcja w pamięci. Kęsem może być cyfra, litera, pojęcie, sytuacja, obraz czy zapach. „Projektując doświadczenia nad pojemnością pamięci trzeba być bardzo ostrożnym, aby nie ułatwiać badanemu grupowania wielu kęsów w jeden”, podkreśla Kamiński i jako przykład podaje ciąg liczb 2, 0, 1, 1. „Takie cztery kęsy łatwo zgrupować w liczbę odpowiadającą bieżącemu rokowi. Zamiast czterech kęsów informacji mamy wtedy tylko jeden”.

Odczytanie długości fal theta i gamma z EEG również nie jest proste. Fale te nie są bezpośrednio widoczne na wykresie encefalograficznym. Kamiński zaproponował nową metodę ich wyznaczania. U 17 ochotników odpoczywających z zamkniętymi oczami przez pięć minut badacze rejestrowali aktywność elektryczną mózgu. Następnie filtrowali sygnały i analizowali nie same cykle, lecz korelacje między nimi. Dopiero na podstawie znalezionych korelacji wyznaczono stosunek długości fal theta do gamma i określono prawdopodobną pojemność werbalnej pamięci krótkotrwałej.

Po fazie relaksu ochotnicy byli poddani klasycznemu testowi na pojemność pamięci krótkotrwałej. Polegał on na wielokrotnym wyświetlaniu coraz dłuższych ciągów cyfr. Każda cyfra była prezentowana przez sekundę. Ochotnik musiał następnie z pamięci odtworzyć obejrzaną sekwencję, na początku liczącą trzy, pod koniec badania aż dziewięć cyfr. „Zaobserwowaliśmy, że im dłuższy cykl theta, tym badany pamiętał więcej kęsów, im dłuższy cykl gamma, tym pamiętał mniej. Następnie wyznaczyliśmy korelację między wynikami testów a szacunkami z pomiarów encefalograficznych. Zgodnie z przewidywaniami okazała się ona bardzo wysoka i potwierdza hipotezę Lismana i Idiarta”, mówi Kamiński.

Pojemność pamięci krótkotrwałej wpływa na wyniki w rozumowaniu – im jest większa, tym są one lepsze. W Instytucie Nenckiego w Warszawie trwają obecnie eksperymenty, których celem jest opracowanie najskuteczniejszych metod treningu pamięci krótkotrwałej.

Higgs

Dziś o zbliżającym się odkryciu rozmawiamy w studiu Radia Wnet z panią prof. Marią Krawczyk (Instytut Fizyki Teoretycznej Wydział Fizyki UW) i prof. Marianem Kozielskim (Politechnika Warszawska). Wkrótce lista pytań zadanych podczas audycji.

Niektóre pytania zadane podczas audycji:

1. Czy mówimy o cząstce Higgsa czy bozonie Higgsa? 
2. Czy cząstka Higgsa jest opisywana w Modelu Standardowym, czy poza nim? Wiemy przecież, że Model Standardowy nie opisuje 96% Wszechświata.
3. Na czym polega oddziaływanie na poziomie mikroświata?
4. Z punktu widzenia oddziaływań podstawowych jak wygląda pole Higgsa i zaproponowane w latach 60 XX wieku modele.
5. Jaki udział w budowie i działaniach Zderzacza Hadronów (LHC) mają polscy naukowcy?
6. Dlaczego przy zderzeniach powstają nowe cząstki?
7. W czym na poziomie kwantowym wyraża się siłę?
8. Czy teoria przewiduje, że cząstki Higgsa produkują masę elektronów?
9. Skąd wiemy, że w 2012 roku będą znane wyniki badań?

Poniżej tekst jaki otrzymaliśmy od rzecznika Narodowego Centrum badań Jądrowych w Świerku będącego jednocześnie Pełnomocnikiem Dziekana Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego do spraw upowszechniania wyników badań:

Eksperymenty ATLAS i CMS prezentują wyniki poszukiwań cząstki Higgsa

13 grudnia 2011

Na seminarium, które odbyło się dziś w CERNie eksperymenty ATLAS i CMS zaprezentowały stan swoich poszukiwań bozonu Higgsa ramach Modelu Standardowego. Wyniki te są oparte na analizie znacznie większej ilości danych niż zaprezentowane na letnich konferencjach. Taka ilość danych pozwala na znaczny postęp w poszukiwaniach cząstki Higgsa, ale nie jest wystarczająca na jednoznaczne stwierdzenie czy cząstka Higgsa istnieje czy nie. Podstawowy wniosek to stwierdzenie, że jeśli bozon Higgsa w ramach Modelu Standardowego istnieje to jego masa jest ograniczona do zakresu 116-130 GeV przez eksperyment ATLAS i do zakresu 115-127 GeV przez CMS.
Pewne rodzące nadzieje ślady zostały zaobserwowane przez oba eksperymenty w tym zakresie mas, ale nie są one na tyle silne by można było ogłosić odkrycie.

Bozony Higgsa, jeżeli istnieją, żyją bardzo krótko i rozpadają się na wiele sposobów. Odkrycie polega na obserwacji cząstek pochodzących z rozpadu, a nie samych bozonów Higgsa. Zarówno ATLAS jak CMS przeanalizowały wiele kanałów rozpadu i oba eksperymenty obserwują małe nadwyżki w obszarze niskich mas, który nie został jeszcze wykluczony.

Każda nadwyżka wzięta z osobna nie jest bardziej istotna statystycznie niż wylosowanie szóstki w dwóch rzutach kością pod rząd. To co jest interesujące to fakt, że jest kilka niezależnych pomiarów wskazujących na obszar między 124 a 126 GeV. Jest stanowczo za wcześnie by stwierdzić, że ATLAS lub CMS odkryły bozon Higgsa, ale te zaktualizowane wyniki wzbudzają wielkie zainteresowanie w społeczności fizyków wielkich energii.

„Ograniczyliśmy najbardziej prawdopodobny region masy bozonu Higgsa do 116-130 GeV i w ciągu ostatnich kilku tygodni zaczęliśmy obserwować intrygującą nadwyżkę przypadków w okolicy masy 125 GeV” wyjaśnia Fabiola Gianotti rzeczniczka eksperymantu ATLAS. „Te nadwyżki mogą być fluktuacją, ale może to być też coś bardziej interesującego. Nie możemy sformułować żadnych konkluzji na tym etapie. Potrzebujemy głębszych analizy i więcej danych. Zważywszy na doskonałe działanie LHC w tym roku, nie będziemy musieli czekać długo na wystarczającą ilość danych by rozwiązać tę zagadkę w roku 2012.”

„Nie możemy wykluczyć obecności bozonu Higgsa w ramach Modelu Standardowego między 115 i 127 GeV w związku z niewielką nadwyżką przypadków w tym obszarze, która pojawia się spójnie w pięciu niezależnych kanałach.” wyjaśnił Guido Tonelli, rzecznik eksperymentu CMS. „Nadwyżka jest najbardziej zgodna z bozonem Higgsa w ramach Modelu Standardowego w okolicy 124 GeV i poniżej, ale znaczącość statystyczna nie jest wystarczająco duża by powiedzieć cokolwiek rozstrzygającego. Na dzień dzisiejszy, to co obserwujemy jest zgodne tak z fluktuacją tła jak z obecnością bozonu. Ulepszone analizy i dodatkowe dane dostarczone w 2012 roku przez tę wspaniałą maszynę udzielą definitywnej odpowiedzi.”

W ciągu nadchodzących miesięcy oba eksperymenty będą nadal ulepszały swoje analizy przed zimowymi konferencjami z fizyki cząstek elementarnych w marcu. Rozstrzygające stwierdzenie o istnieniu bądź nie bozonu Higgsa wymaga jednak zebrania większej ilości danych i jest mało prawdopodobne przed połową 2012 roku.

Model Standardowy to teoria, której fizycy używają do opisu zachowania cząstek elementarnych i oddziaływań między nimi. Teoria ta doskonale opisuje zwykłą materię, z której zbudowani jesteśmy my i cały widzialny Wszechświat. Model Standardowy nie opisuje jednak 96% Wszechświata, która jest dla nas niewidzialna. Jeden z podstawowych punktów programu fizycznego LHC to wyjście poza Model Standardowy, a bozon Higgsa może być tu kluczowy.

Znalezienie Bozonu Higgsa w ramach Modelu Standardowego potwierdziłoby teorię wysuniętą w latach 60-tych XX wieku, ale istnieją też inne możliwe warianty bozonu Higgsa związane z teoriami wykraczającymi poza Model Standardowy. Bozon Higgsa w Modelu Standardowym nadal może wskazywać drogę do nowej fizyki poprzez subtelności w jego zachowaniu, które mogą się pojawić tylko po analizie dużej liczby jego rozpadów. Ewentualne odkrycie Bozonu Higgsa spoza Modelu Standardowego, co jest poza zasięgiem eksperymentów przy LHC przy obecnej ilości zebranych danych, bezpośrednio otwierałby drzwi do nowej fizyki, natomiast brak bozonu Higgsa z Modelu Standardowego wskazywałby silnie na nową fizykę w zasięgu docelowej energii LHC, której osiągnięcie jest planowane na 2014 rok. Niezależnie od tego czy eksperymenty ATLAS i CMS wykażą w nadchodzących miesiącach, że bozon Higgsa z Modelu Standardowego istnieje, czy nie, program LHC otwiera drogę do nowej fizyki.

Przyspieszający Wszechświat

24 października 2011 roku, o godz. 16:30, w SDD Wydziału Fizyki UW odbyło się wspólne konwersatorium  im.Jerzego  Pniewskiego  i im. Leopolda Infelda,  prof. dr hab. Marek Demiańnski  z  Instytutu Fizyki Teoretycznej, Wydzialu  Fizyki UW  wygłosił  referat zatytułowany:

Przyspieszający Wszechświat 

Streszczenie: Tegoroczna Nagroda Nobla z fizyki została przyznana trzem astronomom, którzy korzystając z obserwacji supernowych typu Ia wykazali, że obecnie tempo rozszerzania sie Wszechświata zamiast, jak się spodziewano, maleć - rośnie. Przedstawie najważniejsze dane obserwacyjne, które doprowadziły do tego zaskakujacego odkrycia oraz niektóre zaproponowane modele, tak zwanej ciemnej energii i sposoby ich obserwacyjnej weryfikacji. Referat zorganizowany przez Instytut Fizyki Doświadczalnej, Instytut Fizyki Teoretycznej, Polskie Towarzystwo Fizyczne Oddział Warszawski.  Jacek Baranowski, Jerzy Kijowski,  Marek Napiórkowski, Czesław Radzewicz,  Grzegorz Wilk.

Dalekie obszary Wszechświata

prof. dr hab. Marek Demiański

Edwin Hubble

Andromeda

prof. dr hab. Marek Demiański

Andromeda

Galaktyka NGC 1232

Pomiar odległości przy użyciu paralaksy

prof. dr hab. Marek Demiański

Temperatura Wszechświata

Sposób pomiaru odległości przy użyciu supernowych jako świec standardowych

prof. dr hab. Marek Demiański

prof. dr hab. Marek Demiański

Mikrofilary na Uniwersytecie

Po raz pierwszy audycja prowadzona z Wydziału Fizyki Uniwesytetu Warszawskiego przy ulicy Hożej 69 w Warszawie. Prof. Marian Kozielski podczas rozmowy z dr Wojciechem Pacuskim wyjaśniają zagadnie nia związane z powstającym mikrolaserem emitującym światło żółte. Co to jest kropka kwantowa, mikrofilar i do czego mogą służyć.

Po co nam płeć? III Debata

Pełny zapis debaty nagrany we współpracy podkastu Nauka XXI wieku (Radio Wnet) z Centrum Nauki Kopernik ze strony http://www.uwolnijmyslenie.pl:

Płeć: niby prosta sprawa - już całkiem małe dzieci wiedzą, czym różnią się chłopcy od dziewczynek. I... niestety, taka wiedza pozostaje nam często na resztę życia. A sprawa wcale nie wygląda tak jednoznacznie. Wystarczy spytać o to genetyka, który co i raz ze zdumieniem odkrywa, że osoba, która pozornie wygląda na kobietę, genetycznie wcale nią nie jest. Że mężczyzna, który "na oko" na wszelkie atrybuty swojej płci, w genetycznym zapisie przestaje być już taki jednoznacznie określony.

A co powie o płci psycholog? Czy rodzimy się z poczuciem płciowej tożsamości, czy zaszczepia nam je kultura? Czy wychowaniem można zmienić to, czy ktoś czuje się mężczyzną, a ktoś inny kobietą?  Czy zatem osoba o określonej psychologicznie płci może przez jakąś biologiczną pomyłkę trafić do nieodpowiedniego ciała? I jak to zmienić? A co na to filozofia? A religia? Jak boski podział na mężczyznę i kobietę ma się do odkryć współczesnej nauki?
I czy może wobec tego płeć jest tylko spadkiem ewolucji?  Czy to fanaberia czy konieczność?
Na te (no, przynajmniej niektóre) pytania postaramy się uzyskać odpowiedzi podczas trzeciej z cyklu naszych debat: Uwolnij myślenie! Spotkania przyrodników z humanistami wokół współczesnej nauki.

Zapraszamy na dyskusję pt.: Po co nam płeć?

rozmawiać będą:
dr Aneta Brzezicka, psycholog, Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej
prof. Jadwiga Jaruzelska, genetyk, Instytut Genetyki Człowieka PAN
prof. Zbigniew Stawrowski, filozof, Instytut Politologii UKSW, „Instytut Myśli Józefa Tischnera”
moderator: Andrzej Szozda

Nanorobotyka

Najbardziej interesująca dziedzina łącząca nauki techniczne to nanorobotyka. Wprawdzie prace jeszcze nie są ukończone, ale wyobraźnia podpowiada nam wiele zastosowań nanorobotów, które będą mogły skutecznie leczyć raka, a nawet poprawiać DNA. Podczas audycji rozmawiamy o tym jaka jest skala nanorobotów w odniesieniu do naszej rzeczywistości makro.

Testowanie dozymetru wyższym napięciem

Zagadka wysokich wskazań dozymetru po woli się wyjaśnia. Na filmie widać jak wyższe napięcie wejściowe może zmienić jego wskazania. Podczas moich pomiarów używałem bateryjki 9 V, ale w czasach, gdy urządzenie było projektowane stosowano zupełnie inną technologię produkcji takich baterii. W każdym razie napięcie na bateryjce 9V nie przekracza 9 V. Na filmie podane napięcie to ok 12V a wskazania nie są tak wysokie jak podczas wcześniejszego nagrania, prezentowanego w podkaście.